Verzuimontwikkeling in Nederland

De wereldwijde uitbraak van het coronavirus drukte een grote stempel op de vitaliteit en de inzetbaarheid van werknemers. Sinds begin 2020 heeft het coronavirus enorme sociale, medische, organisatorische en economische gevolgen. Iedereen is geraakt door deze gevolgen. Werknemers werden ziek en konden door medische oorzaak niet werken.


Inzetbaarheid en werk-privébalans van werknemers flink onder druk

De coronamaatregelen zorgden ook voor indirecte gevolgen. Zo werd de inzetbaarheid van werknemers geraakt. Werknemers werkten meer thuis en gaven onderwijs aan hun kinderen, waarbij er niet altijd sprake was van optimale arbeidsomstandigheden. Door werkdruk of een gewijzigde werk-privébalans was het voor werknemers lastiger om vitaal te blijven. De psychische druk of uitval van werknemers door deze nieuwe situatie zijn ook een gevolg van corona.


Werknemers konden niet re-integreren bij een bedrijfssluiting door coronamaatregelen

De coronamaatregelen zorgden ook voor indirecte gevolgen op de ontwikkeling van het verzuim. Het maakte het werken in verschillende sectoren complexer of zelfs onmogelijk zoals bij een bedrijfssluiting. Tijdens de periode dat een bedrijf door maatregelen gesloten was, konden zieke werknemers onmogelijk re-integreren. We zien in dit trendrapport dat zowel de directe als de indirecte gevolgen van corona een groot aandeel hebben in de ontwikkelingen van het verzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland.


Ziekteverzuim steeg flink

Het ziekteverzuimpercentage in Nederland steeg de afgelopen jaren. We laten graag zien hoe het ziekteverzuim zich in deze jaren ontwikkelde. Wat is de invloed van de seizoenen? Welke verschillen zien we bijvoorbeeld in het ziekteverzuim bij kleine en grote bedrijven? De belangrijkste feiten geven we hieronder weer. 


Gemiddeld ziekteverzuimpercentage

“Het ziekteverzuim in Nederland steeg de afgelopen jaren flink. En daarmee ook de kosten. Een zieke werknemer kost een werkgever gemiddeld 250 euro per dag. Met 7,8 miljoen werknemers, een ziekmeldingsfrequentie van 1,2 en een gemiddelde verzuimduur van acht dagen kostte verzuim de BV Nederland dus ruim 18 miljard euro in 2021.”

Bente Copinga, verzuimexpert bij Nationale-Nederlanden

Grafiek 1: Ziekteverzuim in Nederland

Bron: CBS

Het verzuimpercentage vanaf het eerste kwartaal in 2021 neemt af vergeleken met het vierde kwartaal in 2020. Toch blijft het verzuim in 2021 met gemiddeld 4,9% hoger dan het gemiddelde verzuim in 2019 en 2020.


Wil je meer weten over de definitie van het ziekteverzuimpercentage?

Lees dan hier de definitie van CBS

Hoger verzuim in de winter

In de koude maanden is het verzuim altijd hoger dan in de warme maanden. Daarom is het verzuim in het derde kwartaal van het jaar altijd het laagst. In 2021 lag het verzuimpercentage in het derde kwartaal op 4,6%. In 2019 was dit 4,0% en in 2020 4,4%.


Gemiddeld verzuimpercentage van maar liefst 5,4% eind 2021

Het verzuim in het vierde kwartaal van het jaar is het hardst gestegen. In het vierde kwartaal van 2021 is het gemiddelde verzuimpercentage in Nederland 5,4%. Dit is het hoogste percentage in de afgelopen drie jaar. In 2020 was het gemiddelde verzuimpercentage in het vierde kwartaal 4,9% en in 2019 4,5%.


Grafiek 2: Belangrijkste oorzaken van verzuim door werk

Bron: TNO, CBS, NEA 2021

Werkstress en lichamelijk zwaar werk belangrijkste oorzaken van verzuim door werk

In de tabel hierboven geven werknemers de belangrijkste verzuimoorzaken aan die te maken hebben met het werk in 2021. De belangrijkste conclusie is dat meer dan de helft van het verzuim veroorzaakt wordt door ‘werkdruk, werkstress’ en  ‘lichamelijk te zwaar’ werk. Daarnaast valt op dat de categorie ‘anders’ ook relatief hoog is. Van een kwart van het verzuim weten we niet wat de verzuimoorzaak door werk is.


Grafiek 3: Ontwikkeling ziekteverzuim naar bedrijfsgrootte

Bron: CBS

Verzuimpercentage stijgt het hardst in kleine bedrijven

Het verzuimpercentage is elk jaar het laagst bij bedrijven tot tien werknemers en ligt ruim onder het landelijke gemiddelde. Deze bedrijven laten wel de grootste stijging zien in het ziekteverzuim in 2020 en 2021. Opmerkelijk is de stijging in het eerste en derde kwartaal van 2021. Omdat we daar landelijk en bij de andere bedrijven juist een daling van het verzuim zien. 


Middelgrote en grote bedrijven volgen de landelijke verzuimtrend

Bij middelgrote bedrijven met 10 tot 100 werknemers ligt het verzuimpercentage ook onder het landelijk gemiddelde. Het verzuim in bedrijven met meer dan 100 werknemers ligt elk jaar boven het landelijk gemiddelde. Bij deze twee groepen zie je vooral een grote stijging in het verzuimpercentage in het eerste en laatste kwartaal van 2020 en in het laatste kwartaal van 2021. Deze trend zie je ook terug in het landelijk verzuim.

"Het ziekteverzuimpercentage in bedrijven tot tien werknemers stijgt het hardst, maar blijft gemiddeld lager dan bij grotere bedrijven"

Bente

Deel dit artikel