Na griep of verkoudheid komt verzuim als gevolg van psychische klachten het vaakst voor. Het gaat dan met name om klachten zoals overspannenheid of een burn-out. Dit is, naast hart- en vaatziekten, één van de verzuimoorzaken met de langste verzuimduur. Een werknemer met een burn-out is gemiddeld 279¹ dagen ziek.

Overspannenheid en een burn-out zijn beide het gevolg van het ervaren van meer stress dan iemand aankan. Bijvoorbeeld door langdurig een te hoge werkdruk of druk in de privésituatie. Een belangrijk verschil tussen beide verzuimoorzaken is dat de klachten door stress bij overspannenheid vaak in een korte tijd zijn ontstaan. Meestal gaan deze klachten snel weer over als de stress wegvalt. Overspannenheid kan overgaan in een burn-out als de klachten te lang aanhouden. Bij een burn-out zijn de klachten het gevolg van het langdurig ervaren van te veel stress. Deze klachten duren daardoor meestal ook langer.

Door onder andere de huidige krapte op de arbeidsmarkt en de inflatie is onze verwachting dat het psychisch verzuim nog verder gaat toenemen. Door krapte op de arbeidsmarkt neemt de werkdruk toe. Daarnaast verzuimen werknemers die financiële stress ervaren of schulden hebben vaker of zijn ze minder productief. Wil je weten hoe je verzuim door financiële stress voorkomt? Lees dan dit artikel met tips voor werkgevers.

Vóór corona zagen we het aandeel psychisch verzuim in Nederland al stijgen. Na de opkomst van het coronavirus in het eerste kwartaal van 2020 daalde het aandeel psychisch verzuim. Mogelijk komt dit door de positieve ervaringen van het thuiswerken in sommige sectoren, zoals meer flexibiliteit en minder reistijd. Volgens ArboNed is het psychisch verzuim sinds eind 2020 weer gestegen. In 2022 lag het aandeel psychisch verzuim ongeveer 10% hoger dan in de eerste helft van 2019.

Het jaarlijkse onderzoek van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) laat ook zien dat het aantal werknemers dat last heeft van burn-out klachten de afgelopen jaren is gestegen. In 2014 was dit 14,4% en in 2021 is het gestegen naar 17,3%. Natuurlijk is er wel een verschil tussen het ervaren van deze klachten en het daadwerkelijk ziekmelden.

Jaarlijks krijgen twee op de duizend werknemers de diagnose burn-out. Deze werknemers verzuimen dan gemiddeld 279​​​​​​​¹ dagen. Dit is de langste verzuimduur binnen de diagnose psychische klachten. Spanningsklachten, zoals moeheid, prikkelbaar zijn, een gejaagd gevoel hebben, hebben gemiddeld de laagste verzuimduur, namelijk 194 dagen. Volgens ArboNed wordt 28% van het totaal aantal verzuimdagen veroorzaakt door psychische klachten. Dit aandeel is zelfs 40% als we alleen kijken naar het langdurig verzuim, langer dan zes weken. 

Als we kijken naar de verzuimoorzaken, zien we dat de psychische klachten het vaakst veroorzaakt worden door werk. Bij meer dan een kwart (28%) van de werknemers die ziek zijn door spanningsklachten, zijn die klachten veroorzaakt door werk. Dit blijkt uit de rapportage van ArboNed².

Hoewel stressklachten volgens een onderzoek van de NEA 2021 de afgelopen jaren in alle leeftijdsklassen zijn toegenomen, komen stressklachten in de leeftijdsgroep 25 tot 35 jaar het meest voor. De meest voorkomende verzuimoorzaak in deze groep is stress (15%) door onder andere prestatiedrang, een hoge werkdruk en psychische vermoeidheid door het werk. In deze leeftijdsgroep is het aandeel dat burn-outklachten ervaart ook flink gestegen van 16,6% in 2014 naar 23,4% in 2021. Deze groep heeft ook het vaakst aangegeven dat zij het werk ervaren als emotioneel zwaar.

Bij vrouwen in de leeftijdscategorie 25 tot 45 jaar vormen psychische klachten het grootste deel van de verzuimoorzaken. Bij mannen hebben psychische klachten ook een groot aandeel in het verzuim, maar zijn kortdurende klachten verantwoordelijk voor een iets groter aandeel van het verzuim.

Als een werknemer verzuimt met psychische klachten, ben je deze werknemer vaak voor langere tijd kwijt. Daarnaast heeft dit ook gevolgen voor de werkdruk van collega’s. Het is daarom nóg belangrijker om psychische klachten te herkennen en psychisch verzuim te voorkomen. Tips om psychisch verzuim te voorkomen:

• Blijf in contact met je werknemer. Zorg voor individuele aandacht en geef je werknemer ruimte voor werkzaamheden waar je werknemer energie van krijgt;
• Herken de signalen die kunnen leiden tot psychisch verzuim. Een Preventief Medisch Onderzoek is een goed hulpmiddel om inzicht te krijgen in mentale en fysieke gezondheid voor werknemers;
• Wees extra alert als er veel verandert in het bedrijf of de organisatie;
• Schakel op tijd hulp in;
• Werk continu aan duurzame inzetbaarheid.

Meer weten over psychische klachten? Hoe je dit bij werknemers kunt herkennen en wat je kunt doen als het toch een keer misgaat? We hebben een aantal interessante artikelen voor je klaar staan:

• Zo voorkom je werkstress bij je werknemers
• Re-integreren na een burn-out: zo help je als werkgever met het herstel
• Hoe zit het nu écht met burn-outs?
• Psychisch verzuim bij je werknemer herkennen, verkorten en voorkomen
  

Deel dit artikel