Arjette Tetteroo en Kelly Haens over het onderzoek van Markteffect naar ziekteverzuim en preventie
‘Ga met werknemers in gesprek bij belangrijke levensgebeurtenissen’
Van gezondheidsklachten tot geldstress: ingrijpende gebeurtenissen in ons privéleven hebben vaak invloed op ons werk. Maar hoe groot is die impact precies? Leidt dat ook tot ziekteverzuim? En hoe kunnen werkgevers en verzekeraars werknemers daarbij helpen? Dat – en meer – onderzocht Markteffect namens Nationale-Nederlanden. Arjette Tetteroo en Kelly Haens bespreken de belangrijkste inzichten.
Elk jaar laat Nationale-Nederlanden Inkomen Collectief onderzoek doen onder ruim duizend werknemers en duizend werkgevers uit verschillende sectoren. Zij beantwoorden vragen over hun fysieke en mentale gezondheid, ziekteverzuim en de verzuimpreventie op hun werkplek. “We houden de opzet van het onderzoek altijd zoveel mogelijk hetzelfde”, vertelt researchexpert Kelly Haens. “Zo kunnen we resultaten ook over tijd vergelijken.”
Voorspellers van ziekteverzuim
Nieuw dit jaar was de nadruk op gebeurtenissen in ons (privé)leven. Kelly: “Dat kunnen leuke zaken zijn, zoals samenwonen of een nieuwe baan. Maar ook minder leuke dingen, zoals een relatie die overgaat of het overlijden van een naaste. Daarop vroegen we door. Bijvoorbeeld naar hulpmiddelen die de werkgever en verzekeraar aanbieden. Zijn die er? En maken werknemers daar gebruik van?”
Arjette Tetteroo, marketingexpert bij Nationale-Nederlanden, noemt de reden voor deze focus. “Het ziekteverzuim is weer erg hoog, blijkt uit de cijfers. Vooral het psychisch verzuim blijft maar stijgen. We waren benieuwd: hebben die levensgebeurtenissen hiermee te maken? Zo kunnen we werkgevers en werknemers helpen verzuim te verkorten en voorkomen.”
Kelly Haens, researchexpert bij Markteffect.
“Onze aanname was: als iemand iets heftigs meemaakt, heeft dat impact op het langdurige ziekteverzuim”, vervolgt Kelly. Maar zo simpel is het niet. “Wat bleek: het ervaren van zo’n gebeurtenis op zich leidt niet meteen tot ziekteverzuim. Maar het kan wel invloed hebben op het functioneren.”
Van de werknemers die minimaal één levensgebeurtenis meemaakten, geeft 43% aan dat dit een (zeer) sterke invloed op hun functioneren had. Zij verzuimden ook meer dan werknemers die geen tot weinig invloed merkten. “Zo zijn levensgebeurtenissen indirect wel voorspellers van ziekteverzuim.”
‘Vaak hangen levensgebeurtenissen met elkaar samen.’
De gevolgen die werknemers noemen? Kelly pakt de cijfers erbij. “Op de eerste plek staat moe zijn of moeite hebben met concentreren. Dat gaf 41% aan. Daarna komen lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, met 32%. Op de derde plek staan psychische klachten door de privésituatie. Daar had 21% last van.” De ernst van de klachten hangt natuurlijk af van het type levensgebeurtenis. “Gaan samenwonen heeft minder impact op het functioneren dan een scheiding”, noemt ze als voorbeeld.
Stress rondom een verbouwing
Gemiddeld maakten werknemers de afgelopen twee jaar 2,2 levensgebeurtenissen mee. “Dat zijn er niet 1,1 per jaar”, zegt Kelly met een knipoog. “Vaak hangen ze met elkaar samen. Bijvoorbeeld: je relatie gaat uit, dus je gaat verhuizen. Ook fysieke en mentale gezondheidsklachten gaan vaak samen.”
De top-5 levensgebeurtenissen die werknemers de afgelopen twee jaar meemaakten:
Lichamelijke gezondheidsklachten of ziekte, van jezelf of een familielid (26%)
Overlijden van een naaste, zoals een partner, familielid of goede vriend(in) (22%)
Hogere maandlasten, bijvoorbeeld door inflatie, renteverhogingen of een huurstijging (21%)
Gedeeld:
- Een nieuwe baan bij dezelfde of een nieuwe werkgever (17%)
- Mentale gezondheidsklachten van jezelf of een familielid (17%)
Het verbouwen van een huis (12%)
“Een verbouwing schijnt erg stressvol te zijn”, lacht Arjette. “Dat noemen mensen nog vaker dan mantelzorg of zorg voor kinderen. Ik kan me die stress wel voorstellen. Ik heb vorig jaar mijn badkamer verbouwd. Nou, daar ben je op een gegeven moment wel klaar mee. Al dat geregel met de aannemer en klussers, de troep op je vloer.”
Arjette Tetteroo, marketingexpert bij Nationale-Nederlanden Inkomen Collectief.
Generatieverschillen
Een nieuwe baan had Arjette niet zo hoog in de top-5 verwacht. Vooral de jongste generatie, Gen Z, noemt dit. “Jongeren starten natuurlijk ook vaker met een eerste baan, en switchen sneller. Zeker in deze krappe arbeidsmarkt.” Een ander opvallend generatieverschil: relatief veel Gen X’ers hebben lichamelijke klachten gehad (34%). Deze generatie is geboren tussen 1965 en 1980.
Wat verder opviel in het onderzoek? Arjette: “Maar liefst 31% van de werknemers had afgelopen twee jaar geldzorgen. Daarvan geeft 67% aan het belangrijk te vinden dat de werkgever ze ondersteunt na het delen van uitdagingen. En juist rondom financiële stress stellen werkgevers geen vragen, blijkt uit het onderzoek. Dat zien ze vooral als privézaak. Daarbij willen ze zich niet opdringen.” Lees ook: 7 tips om werknemers met financiële stress te helpen.
Waar werknemers wel open over praten met hun werkgever? “Studie, geboorte van kinderen, overlijden van een naaste, lichamelijke gezondheidsklachten en mantelzorg”, noemt Kelly.
Grote kans voor de werkgever
Wat Arjette daarnaast interessant vond aan de antwoorden van werknemers? “Als ze hun geldstress of andere mentale problemen wél bespreekbaar maken, doen ze dat niet zomaar. Dan willen ze ook echt ondersteuning.”
En daar ligt een grote kans voor de werkgever. Zij kunnen werknemers bijvoorbeeld ondersteunen bij mentale problemen. “De wachtlijsten voor psychologen in de ggz zijn erg lang. Maar er bestaat ook snellere hulp, bijvoorbeeld via onze collectieve zorgverzekeringen of inkomensverzekeringen.
In ons preventiepakket voor mkb’ers zit ook een anonieme hulplijn voor werknemers die uitdagingen tegenkomen in het werk of in de privésituatie. Ook vergoedt het preventiepakket een budgetcoach bij financiële stress, als daar behoefte aan is. Die kan tips geven, en inzicht in de inkomsten en uitgaven.”
‘Houd rekening met de belastbaarheid van je werknemers.’
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Bij grotere werkgevers biedt Nationale-Nederlanden maatwerkoplossingen via de relatiemanagers. “Denk aan webinars of trainingen van specialisten, afhankelijk van de hulpvraag in het bedrijf.”
Doorwerken bij ziekte
De opvallendste uitkomst van het onderzoek dat Markteffect in 2024 deed? Meer dan de helft van de werknemers werkt door met griep, zei Arjette vorig jaar. Drie op de tien werknemers voelden druk vanuit de werkgever om door te werken als ze ziek waren. Hoe is dat dit jaar? Nu heeft een kwart van de werknemers het gevoel dat de werkgever van hen verwacht dat ze doorwerken. Twee op de vijf werkgevers kan zich dat inderdaad goed voorstellen.
Prettige werksfeer
Ook werkgevers hebben vragen beantwoord over de situaties in het privéleven van werknemers. Meer dan de helft van hen is goed of helemaal op de hoogte van deze levensgebeurtenissen. Behalve bij de financiën dan. Vooral mkb’ers weten wat er speelt. “In kleine bedrijven zijn de lijntjes vaak korter”, is de verklaring van Kelly.
Wat is de beste manier om ziekteverzuim te voorkomen? Ook die vraag kwam weer aan bod in het onderzoek. Werknemers denken dat het helpt als hun werkgever:
- Rekening houdt met hun belastbaarheid: 46%
- Aandacht heeft voor een prettige werksfeer: 45%
- Flexibel is in werktijden: 36%
- Toegang biedt tot specialisten die ziekteverzuim voorkomen: 31%
Kelly: “Dit komt redelijk overeen met wat werkgevers zeggen. Zij zien vooral aandacht hebben voor de prettige werksfeer als middel om ziekteverzuim te voorkomen. Gevolgd door: praten met medewerkers over hun privésituatie (39%). En: rekening houden met de belastbaarheid (37%).” Dat zijn ook de middelen die organisaties momenteel al het meest inzetten.
Flexibel zijn
Vooral bij belangrijke levensgebeurtenissen zijn bovenstaande preventiemiddelen belangrijk, volgens Arjette. “Neem het overlijden van een naaste. Misschien staat in de cao vier verlofdagen voor rouw. Maar rouwen is voor iedereen anders. Houd dus rekening met de belastbaarheid van je werknemers. Heeft iemand meer tijd nodig, wees dan flexibel.”
Dat kan best lastig zijn als je bijvoorbeeld een winkel moet openen en klanten op je rekenen, geeft ze toe. “Maar hoe meer druk je legt op die ene werknemer, hoe groter de kans op uitval is. Dan ben je veel verder van huis.”
“Ingrijpende gebeurtenissen horen natuurlijk bij het leven. Maar als je als werkgever weet wat er speelt, kun je daar wel op inspelen. Ga het gesprek aan: hoe kan ik helpen? Zo voelt je werknemer zich gezien en gehoord.”
Boodschap voor werknemers
Al heeft de werknemer zelf óók een verantwoordelijkheid, benadrukt ze. Zo geeft slechts 14% van de werkgevers aan het vaak te herkennen als er iets (ingrijpends) speelt in het privéleven van werknemers. En alleen als dat invloed heeft op het functioneren. Arjette: “Werkgevers herkennen vooral signalen als veranderd gedrag. Zoals stiller zijn of prikkelbaar reageren.”
Daarom heeft ze tot slot nog een boodschap voor werknemers. “Het is heel sterk om te zeggen dat het niet goed met je gaat. Hoe sneller je dat doet, hoe makkelijker je leidinggevende of collega’s kunnen helpen.”
Kelly weet uit persoonlijke ervaring hoe prettig het kan zijn om uitdagingen in je privéleven te delen met je leidinggevende. “Openheid zorgt vaak voor steun en begrip. En het lucht op. Maar het helpt als de werkgever vast een opening biedt door bijvoorbeeld te vragen of je iets wilt delen.”
Tips en oplossingen
Bij Nationale-Nederlanden delen we graag inzichten over het verkorten en voorkomen van verzuim. Dat doen we vanuit onze ambitie om Nederland vitaal en veerkrachtig te maken. We staan voor je klaar. Want wat belangrijk is voor jou, is belangrijk voor ons.
Wil je meer weten over de visie van werkgevers en werknemers op verzuimpreventie?
Download de infographic door op onderstaande afbeelding te klikken.
Deze inzichten in een overzichtelijke infographic zien?
Download de infographic door op onderstaande afbeelding te klikken.
Arjette Tetteroo en Kelly Haens over het onderzoek van Markteffect naar ziekteverzuim en preventie
‘Ga met werknemers in gesprek bij belangrijke levensgebeurtenissen’
Van gezondheidsklachten tot geldstress: ingrijpende gebeurtenissen in ons privéleven hebben vaak invloed op ons werk. Maar hoe groot is die impact precies? Leidt dat ook tot ziekteverzuim? En hoe kunnen werkgevers en verzekeraars werknemers daarbij helpen? Dat – en meer – onderzocht Markteffect namens Nationale-Nederlanden. Arjette Tetteroo en Kelly Haens bespreken de belangrijkste inzichten.
Elk jaar laat Nationale-Nederlanden Inkomen Collectief onderzoek doen onder ruim duizend werknemers en duizend werkgevers uit verschillende sectoren. Zij beantwoorden vragen over hun fysieke en mentale gezondheid, ziekteverzuim en de verzuimpreventie op hun werkplek. “We houden de opzet van het onderzoek altijd zoveel mogelijk hetzelfde”, vertelt researchexpert Kelly Haens. “Zo kunnen we resultaten ook over tijd vergelijken.”
Voorspellers van ziekteverzuim
Nieuw dit jaar was de nadruk op gebeurtenissen in ons (privé)leven. Kelly: “Dat kunnen leuke zaken zijn, zoals samenwonen of een nieuwe baan. Maar ook minder leuke dingen, zoals een relatie die overgaat of het overlijden van een naaste. Daarop vroegen we door. Bijvoorbeeld naar hulpmiddelen die de werkgever en verzekeraar aanbieden. Zijn die er? En maken werknemers daar gebruik van?”
Arjette Tetteroo, marketingexpert bij Nationale-Nederlanden, noemt de reden voor deze focus. “Het ziekteverzuim is weer erg hoog, blijkt uit de cijfers. Vooral het psychisch verzuim blijft maar stijgen. We waren benieuwd: hebben die levensgebeurtenissen hiermee te maken? Zo kunnen we werkgevers en werknemers helpen verzuim te verkorten en voorkomen.”
Kelly Haens, researchexpert bij Markteffect.
“Onze aanname was: als iemand iets heftigs meemaakt, heeft dat impact op het langdurige ziekteverzuim”, vervolgt Kelly. Maar zo simpel is het niet. “Wat bleek: het ervaren van zo’n gebeurtenis op zich leidt niet meteen tot ziekteverzuim. Maar het kan wel invloed hebben op het functioneren.”
Van de werknemers die minimaal één levensgebeurtenis meemaakten, geeft 43% aan dat dit een (zeer) sterke invloed op hun functioneren had. Zij verzuimden ook meer dan werknemers die geen tot weinig invloed merkten. “Zo zijn levensgebeurtenissen indirect wel voorspellers van ziekteverzuim.”
‘Vaak hangen levensgebeurtenissen met elkaar samen.’
De gevolgen die werknemers noemen? Kelly pakt de cijfers erbij. “Op de eerste plek staat moe zijn of moeite hebben met concentreren. Dat gaf 41% aan. Daarna komen lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, met 32%. Op de derde plek staan psychische klachten door de privésituatie. Daar had 21% last van.” De ernst van de klachten hangt natuurlijk af van het type levensgebeurtenis. “Gaan samenwonen heeft minder impact op het functioneren dan een scheiding”, noemt ze als voorbeeld.
Stress rondom een verbouwing
Gemiddeld maakten werknemers de afgelopen twee jaar 2,2 levensgebeurtenissen mee. “Dat zijn er niet 1,1 per jaar”, zegt Kelly met een knipoog. “Vaak hangen ze met elkaar samen. Bijvoorbeeld: je relatie gaat uit, dus je gaat verhuizen. Ook fysieke en mentale gezondheidsklachten gaan vaak samen.”
De top-5 levensgebeurtenissen die werknemers de afgelopen twee jaar meemaakten:
Lichamelijke gezondheidsklachten of ziekte, van jezelf of een familielid (26%)
Overlijden van een naaste, zoals een partner, familielid of goede vriend(in) (22%)
Hogere maandlasten, bijvoorbeeld door inflatie, renteverhogingen of een huurstijging (21%)
Gedeeld:
- Een nieuwe baan bij dezelfde of een nieuwe werkgever (17%)
- Mentale gezondheidsklachten van jezelf of een familielid (17%)
Het verbouwen van een huis (12%)
“Een verbouwing schijnt erg stressvol te zijn”, lacht Arjette. “Dat noemen mensen nog vaker dan mantelzorg of zorg voor kinderen. Ik kan me die stress wel voorstellen. Ik heb vorig jaar mijn badkamer verbouwd. Nou, daar ben je op een gegeven moment wel klaar mee. Al dat geregel met de aannemer en klussers, de troep op je vloer.”
Arjette Tetteroo, marketingexpert bij Nationale-Nederlanden Inkomen Collectief.
Generatieverschillen
Een nieuwe baan had Arjette niet zo hoog in de top-5 verwacht. Vooral de jongste generatie, Gen Z, noemt dit. “Jongeren starten natuurlijk ook vaker met een eerste baan, en switchen sneller. Zeker in deze krappe arbeidsmarkt.” Een ander opvallend generatieverschil: relatief veel Gen X’ers hebben lichamelijke klachten gehad (34%). Deze generatie is geboren tussen 1965 en 1980.
Wat verder opviel in het onderzoek? Arjette: “Maar liefst 31% van de werknemers had afgelopen twee jaar geldzorgen. Daarvan geeft 67% aan het belangrijk te vinden dat de werkgever ze ondersteunt na het delen van uitdagingen. En juist rondom financiële stress stellen werkgevers geen vragen, blijkt uit het onderzoek. Dat zien ze vooral als privézaak. Daarbij willen ze zich niet opdringen.” Lees ook: 7 tips om werknemers met financiële stress te helpen.
Waar werknemers wel open over praten met hun werkgever? “Studie, geboorte van kinderen, overlijden van een naaste, lichamelijke gezondheidsklachten en mantelzorg”, noemt Kelly.
Grote kans voor de werkgever
Wat Arjette daarnaast interessant vond aan de antwoorden van werknemers? “Als ze hun geldstress of andere mentale problemen wél bespreekbaar maken, doen ze dat niet zomaar. Dan willen ze ook echt ondersteuning.”
En daar ligt een grote kans voor de werkgever. Zij kunnen werknemers bijvoorbeeld ondersteunen bij mentale problemen. “De wachtlijsten voor psychologen in de ggz zijn erg lang. Maar er bestaat ook snellere hulp, bijvoorbeeld via onze collectieve zorgverzekeringen of inkomensverzekeringen.
In ons preventiepakket voor mkb’ers zit ook een anonieme hulplijn voor werknemers die uitdagingen tegenkomen in het werk of in de privésituatie. Ook vergoedt het preventiepakket een budgetcoach bij financiële stress, als daar behoefte aan is. Die kan tips geven, en inzicht in de inkomsten en uitgaven.”
‘Houd rekening met de belastbaarheid van je werknemers.’
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Bij grotere werkgevers biedt Nationale-Nederlanden maatwerkoplossingen via de relatiemanagers. “Denk aan webinars of trainingen van specialisten, afhankelijk van de hulpvraag in het bedrijf.”
Doorwerken bij ziekte
De opvallendste uitkomst van het onderzoek dat Markteffect in 2024 deed? Meer dan de helft van de werknemers werkt door met griep, zei Arjette vorig jaar. Drie op de tien werknemers voelden druk vanuit de werkgever om door te werken als ze ziek waren. Hoe is dat dit jaar? Nu heeft een kwart van de werknemers het gevoel dat de werkgever van hen verwacht dat ze doorwerken. Twee op de vijf werkgevers kan zich dat inderdaad goed voorstellen.
Prettige werksfeer
Ook werkgevers hebben vragen beantwoord over de situaties in het privéleven van werknemers. Meer dan de helft van hen is goed of helemaal op de hoogte van deze levensgebeurtenissen. Behalve bij de financiën dan. Vooral mkb’ers weten wat er speelt. “In kleine bedrijven zijn de lijntjes vaak korter”, is de verklaring van Kelly.
Wat is de beste manier om ziekteverzuim te voorkomen? Ook die vraag kwam weer aan bod in het onderzoek. Werknemers denken dat het helpt als hun werkgever:
- Rekening houdt met hun belastbaarheid: 46%
- Aandacht heeft voor een prettige werksfeer: 45%
- Flexibel is in werktijden: 36%
- Toegang biedt tot specialisten die ziekteverzuim voorkomen: 31%
Kelly: “Dit komt redelijk overeen met wat werkgevers zeggen. Zij zien vooral aandacht hebben voor de prettige werksfeer als middel om ziekteverzuim te voorkomen. Gevolgd door: praten met medewerkers over hun privésituatie (39%). En: rekening houden met de belastbaarheid (37%).” Dat zijn ook de middelen die organisaties momenteel al het meest inzetten.
Flexibel zijn
Vooral bij belangrijke levensgebeurtenissen zijn bovenstaande preventiemiddelen belangrijk, volgens Arjette. “Neem het overlijden van een naaste. Misschien staat in de cao vier verlofdagen voor rouw. Maar rouwen is voor iedereen anders. Houd dus rekening met de belastbaarheid van je werknemers. Heeft iemand meer tijd nodig, wees dan flexibel.”
Dat kan best lastig zijn als je bijvoorbeeld een winkel moet openen en klanten op je rekenen, geeft ze toe. “Maar hoe meer druk je legt op die ene werknemer, hoe groter de kans op uitval is. Dan ben je veel verder van huis.”
“Ingrijpende gebeurtenissen horen natuurlijk bij het leven. Maar als je als werkgever weet wat er speelt, kun je daar wel op inspelen. Ga het gesprek aan: hoe kan ik helpen? Zo voelt je werknemer zich gezien en gehoord.”
Boodschap voor werknemers
Al heeft de werknemer zelf óók een verantwoordelijkheid, benadrukt ze. Zo geeft slechts 14% van de werkgevers aan het vaak te herkennen als er iets (ingrijpends) speelt in het privéleven van werknemers. En alleen als dat invloed heeft op het functioneren. Arjette: “Werkgevers herkennen vooral signalen als veranderd gedrag. Zoals stiller zijn of prikkelbaar reageren.”
Daarom heeft ze tot slot nog een boodschap voor werknemers. “Het is heel sterk om te zeggen dat het niet goed met je gaat. Hoe sneller je dat doet, hoe makkelijker je leidinggevende of collega’s kunnen helpen.”
Kelly weet uit persoonlijke ervaring hoe prettig het kan zijn om uitdagingen in je privéleven te delen met je leidinggevende. “Openheid zorgt vaak voor steun en begrip. En het lucht op. Maar het helpt als de werkgever vast een opening biedt door bijvoorbeeld te vragen of je iets wilt delen.”
Tips en oplossingen
Bij Nationale-Nederlanden delen we graag inzichten over het verkorten en voorkomen van verzuim. Dat doen we vanuit onze ambitie om Nederland vitaal en veerkrachtig te maken. We staan voor je klaar. Want wat belangrijk is voor jou, is belangrijk voor ons.
Wil je meer weten over de visie van werkgevers en werknemers op verzuimpreventie?
Download de infographic door op onderstaande afbeelding te klikken.
Deel dit artikel
